Bích Câu kỳ ngộ

21. Tú Uyên say đắm rượu chè, Giáng Kiều can ngăn không nổi

Lần lần năm đã kể ba
Hạnh và độ thắm, liễu và phần son
Duyên ai tính đã vuông tròn
Nào hay nợ trước chút còn dở dang
Trần sinh từ thủa gặp nàng
Vui vầy mê mải nên càng quá xưa
Một ngày say mấy canh thừa
Khuyên can nàng mới ngỏ thưa ít nhiều
Rằng: "Xin gửi một hai điều
Thân trăm năm nỡ bỏ liều thế ư!
Thiếu gì những chuyện ngày xưa
Còn bia miệng đó trơ trơ chưa mòn
Ấy ai dỗi gót bên non
Bóng trăng Thái thạch là hồn ai say
Ví còn lầm trước chưa hay
Thì đem gương ấy sau này mà soi"

22. Giáng Kiều bị ngược đãi giận bực bỏ đi

Ngán thay khuyên nhủ đến lời
Nước kia dội đá có mùi gì đâu
Thôi ngày trọn, lại đêm thâu
Cạn chung Lý Bạch, nghiêng bầu Lưu Linh
Ma men quanh quẩn bên mình
Cho đàn trễ phím, cho bình nhạt hương
Mải mê say tỉnh tâm trường
Liệu bài nàng lại tìm đường van lơn
Trái tai vả lại ngứa gan
Đang tay nỡ dập hoa tàn tả tơi
Dây đồng đứt hẳn làm đôi
Cánh bèo theo ngọn nước trôi cũng rầu
Nàng càng tầm tã tuôn châu
Ngán nhân tình khéo ra màu thắm phai
Rằng: "Thôi, tôi đã quá lời
Xui lòng nghĩ lại một hai kẻo mà..."
Sinh đang vui chén la đà
Vẩn vơ tính quỷ hồn ma biết gì
Nói thôi, nói cũng chi chi
Nghe ra tiếng nặng như chì, giọng say
Nàng rằng: "Duyên nợ bấy nay
Thương ôi nước đổ bốc đầy được đâu
Tiếc cho nỗi vợ chồng Ngâu
Doành thu nên để bắc cầu mấy phen
Sá chi nữa, cái hoa hèn
Nghĩ làm chi nữa cái duyên cũ càng
Đã lòng rẽ thúy chia hương
Đành lòng rẫy ngọc ruồng vàng thì vâng
Thôi thôi, thôi cũng cầm bằng
Tơ hồng phó trả bà trăng cho rồi"
Lạy rồi đứng lại sân ngoài
Bên bàn say tỉnh mặc người ngồi trơ

23. Sau khi tỉnh ra Tú Uyên hối hận

Sinh còn đương cuộc nào ngờ
Tỉnh dần dần lại, bây giờ biết sao?
Biết phương nào, biết chước nào
Có chăng còn lúc chiêm bao họa là
Non thần mấy dặm đường xa
Khói mây man mác dễ mà hỏi vay
Cát vàng bụi bạc xa bay
Mây trên mặt đất, non xây chân trời
Ngắt chừng bể thẳm doành khơi
Đường xa bao ngả tình dài bấy nhiêu
Buồn trông quãng vắng đường queo
Gió lay nhẹ lá, sương gieo nặng cành
Buồn trông cửa bể mông mênh
Con thuyền thấp thoáng cuối ghềnh ngổn ngang
Buồn trông cuối phố hàng Đường
Cánh hồng man mác hạt sương đầm đìa
Buồn trông theo dải Tô khê
Chim kêu bụi rậm, trâu về đồng không
Cảnh buồn như giục tấm lòng
Lại thêm vấn vít mấy vòng tơ vương
Ấy ai phải vía chàng Trương
Non tiên cách một bước đường nên xa
Hay là lỗi sổ Hằng Nga
Đêm đông vò võ bóng tà sao thưa
Nghĩ tình nên những ngẩn ngơ
Ai lên đường ấy, ai chờ đợi ai?
Lần lần trăng tối gió may
Nghĩ sao cho xiết sự đời phôi pha
Trêu người chi bấy trăng già
Xe dây mỏng mảnh ỡm ờ mà chơi
Cho nên cách trở đôi nơi
Hoa trôi cửa động, nước xuôi cõi trần
Nghĩ riêng riêng những ăn năn
Phấn hồ còn đó, tinh thần nào đâu?
Càng thêm ngao ngán trăm chiều
Giấc nào nào nhắp, bữa nào nào ngon
Xác ve ngày một héo mòn
Xé gan con vượn, mơ hồn cái quyên
Tả lòng tay thảo mười thiên
Mấy câu mấy chữ mấy nghìn châu rơi

24. Hà sinh khuyên giải Tú Uyên

Hà sinh phải buổi sang chơi
Xót tình khế hữu liệu bài giải khuyên:
"Biết đâu rằng quỷ rằng tiên
Một may một rủi thôi phiền não chi
Dù tiên duyên đã mãn kỳ
Chờ cho duyên hợp châu về mõn hơi
Hãy xin gắng gượng làm tươi
Gánh sầu trút cả cho người phải nao
Lỡ ra khi đến thế nào
Mà cho mắt tục trông vào sao nên"
Rằng: "Xưa trót đã nặng nguyền
Phải đem vàng đá mà đền mới xuôi
Cũng đành cho thế gian cười
Còn hơn cam phụ với người tri âm
Duyên xưa âu chẳng se lầm
Bao giờ kéo hết tơ tằm mà hay
Công đâu nghĩ mướn lo vay
Dẫu mòn bia đá khôn lay tấc lòng"
Xem chiều nói cũng như không
Hà sinh ra ý sượng sùng cáo lui

25. Tú Uyên toan tự ải, Giáng Kiều bỗng hiện về

Khách đà về chốn tây trai
Một mình một bóng đứng ngồi sao yên
Quyết tìm khắp nước non tiên
Đem duyên giai lão đính nguyền lai sinh
Dải là rủ sẵn bên mình
Cũng liều trắng nợ trần tình thử xem
Gió hương đâu bỗng lai rèm
Bóng hoa đâu đã trước thềm lả lơi
Đương khi rằng một rằng hai
Sịch hài nàng đã tới nơi bao giờ
Mặt trông mặt, hãy ngẩn ngơ
Nào hay đã tỉnh còn ngờ rằng mê
May sao may khéo đi về
Chậm chân chút nữa còn gì là ai!
Mắt nhìn chung cả con ngươi
Bên lòng mừng tủi, bên lời hợp tan
Sinh rằng: "Từ vắng phương nhan
Lòng theo trăng bể mây ngàn thiếu đâu
Quản bao bể rộng sông sâu
Đã toan quên cả cái cầu tử sinh
Dám đâu riêng phụ với tình
Dưới vàng có đất, trên xanh có trời
Kể chi những sự đã rồi
Sắt son ghi tạc một lời từ đây"
Thưa rằng: "Cầm đã bén dây
Có tri âm đó, cuốn dây sao đành
Cũng công hương lửa ba sinh
Nguồn ân chưa cạn, sóng tình còn xao"
Đinh ninh gắn bó tất giao
Trước sau nối gót trướng đào song song
Vườn xuân hoa đã quen ong
Từng xa xôi lắm lại nồng nàn thêm
Mấy thu gối ấm chăn êm
Cửa cài then nghĩa, phòng niêm khóa tình

26. Sau khi tái hợp vợ chồng Tú Uyên sinh Chân Nhi

Trên đào vừa thấy tính oanh
Gốc giao sớm đã nối cành quế Yên
Chân Nhi rơi chút dấu tiên
Một mai dành để dõi truyền thi thư
Sinh càng chăm chút sớm trưa
Cá mong rẽ sóng, rồng chờ tung mây

27. Giáng Kiều khuyên chồng tòng tiên

Đường trời chưa mỏi cánh bay
Thung dung nàng lại giãi bày một hai
Rằng: "Coi cho thấu sự đời
Giàm danh khóa lợi những người thế gian
Trời thu mây hợp lại tan
Ngày xuân hoa nở hoa tàn mấy lăm
Gẫm trong tám, chín, mười năm
Bóng câu cửa sổ dễ cầm mãi ru!
Thịt xương gửi đám Diêm phù
Sinh sinh hóa hóa trong lò hồng quân
Đố ai vượt khỏi lòng trần
Sông mê chìm nổi thế nhân đã đầy
Anh hùng những mặt xưa nay
Trăm năm nát với cỏ cây cũng là
Lần lần tháng trọn ngày qua
Má hồng mấy chốc đã ra bạc đầu
Thôn hoang mấy nắm cổ khâu
Ấy nền Đồng Tước hay lầu Nhạc Dương
Chưa đầy một cuộc tang thương
Non đồng cũng lở, núi vàng cũng nghiêng
Sao bằng ngày tháng cung tiên
Vui chung tám cõi, xuân riêng bốn mùa
Dọc ngang bốn bể năm hồ
Khắp trong ba cõi chín châu mặc dầu
Ra vào kim khuyết quỳnh lâu
Treo tranh yên thủy, giắt bầu kiền khôn
Đi về tuyết điếm hoa thôn
Thông rền nhịp phách, suối tuôn ngón đàn
Một ngày trong thú thanh nhàn
Mấy trăm muôn cảnh nhân hoàn đọ sao
Khuyên chàng sớm nghĩ lấy nao
Gà lồng hạc nội bên nào là hơn?"

28. Nghe Giáng Kiều thuyết về Tiên đạo Tú Uyên tỉnh ngộ dần

Mảnh riêng sinh những bàng hoàng
Tuy say cõi tĩnh chưa tan lòng phàm
Trót xưa túi sách con gươm
Ví ta Sào, Hứa ai làm Y, Chu?
Thưa rằng: "Đã tiếng trượng phu
Sự đời vinh nhục chi cho bận lòng
Ví ham nghìn tứ muôn chung
Con chim bay mãi cũng trong khuôn trời
Làm chi cho bạn tiên cười
Ai vui viên hạc, ai vui yên hà
Vẩn vơ trong đám phồn hoa
Ba mươi sáu động ai là chủ nhân?"
Sinh nghe tỉnh chuyện tiền nhân
Rửa dần bụi tục, tỏ dần lối mê
Rằng: "Xưa Hoàng Đế, An Kỳ
Nào phương thoát hóa tu từ sao đây?"
Nàng rằng: "Tiên đạo nhiệm thay
Kiều, Tùng xưa cũng thế này chứ sao
Vả chàng dự bậc thanh tao
Mà xem trong sổ tiên tào có tên
Học sao cho hết chân truyền
Tu sao cho hết tinh huyền thì tu"

29. Sau khi trao nhận tiên phù hai người cùng cưỡi hạc lên tiên

Tay trao một đạo tiên phù
Một phương hỏa tảo, một lò kim đan
Đường tu sẵn cách khảo bàn
Rượu sen thắm giọng, trà lan thơm lòng
Lần theo gió liễu trăng đồng
Thân phàm như chấp cánh lông nhẹ nhàng
Đương khi lốt trắng điểm vàng
Tỉnh say vương mẫu, mơ màng Lão quân
Mây đưa năm sắc tường vân
Hạc đâu đôi chiếc trước sân đón người
Dang tay cưỡi hạc cả cười
Nhủ Chân Nhi lại nối lời thề xưa:
"Còn kỳ dậy gió tuôn mưa
Mai sau gặp gỡ bấy giờ sẽ hay"
Nói rồi thẳng rẽ đường mây
Trông theo cánh hạc về tây tuyệt vời
Bồng Lai riêng một bầu trời
Màn hoa cầu đá mấy nơi thiên thành