Bà mẹ Hiền Lương

Tiếng bà ru cháu

Võng gai ru cháu trưa hè
Những lời bà hát cháu nghe thuộc lòng
Ngày xưa tiếng hát não nùng
Thiết tha như tiếng ruộng đồng quê hương
Những lời mang nặng nhớ thương
Cây đa bờ giếng con đường bụi tre
Ngày xưa bà hát cháu nghe
Những lúc trưa hè những buổi chiều đông
Tiếng bà tha thiết mênh mông
Tiếng nghe chua xót bao lòng thương đau
Đời ta đói rách cơ cầu
Một đời một kiếp ngựa trâu nhục nhằn
Tiếng bà tiếng của ngàn năm
Tiếng bà uất ức hờn căm nghẹn ngào
Tiếng từ đồng thấp đồng cao
Tiếng từ ngõ xóm tiếng vào đường thôn
Tiếng nghe lòng dạ bồn chồn
Thương ai đày đọa sớm hôm cuộc đời
Cháu nghe cháu nhớ từng lời
Nhớ bà nhớ cả bao người khổ đau

Chiều nay nắng ửng hàng cau
Chiều nay rộn rã tiếng trâu về chuồng
Tiếng bà ấm áp đường thôn
Tiếng bà náo nức trong hồn trẻ thơ
Giọng này vẫn giọng ngày xưa
Tiếng này tiếng của ước mơ đã thành
Làng ta vùng dậy đấu tranh
Ruộng đồng trâu nghé ta giành về ta
Chiều nay nghe lại tiếng bà
Tiếng nghe như tiếng hát ca vui vầy
Tiếng mừng thắng lợi đêm nay
Tiếng khuyên con cháu ghi ngày đấu tranh
Tiếng ca cuộc sống thanh bình
Tiếng này tiếng hát quê mình vùng lên
Tiếng ca son sắt vững bền
Công ơn Bác, Đảng ghi trên tấm lòng
Nhìn bà tóc bạc lưng còng
Cháu nhìn thấy cả long đong một đời
Nhăn nheo má hóp bà cười
Cháu nghe tha thiết bao lời hát ru

Mẹ đã hiểu rồi

Bà mẹ già lặng lẽ
Chị cán bộ ngồi yên
Bà mẹ biết có nên
Nói làm chi vô ích
Chúa sinh ra nhà nghèo áo rách
Khổ đã quá nhiều rồi
Khó không phải ba đời
Mà là bao nhiêu kiếp
Bà mẹ già lại ngồi bên bếp
Ánh lửa tàn trên vách rung rung
Ngoài kia sương xuống lạnh lùng
Trong này tối như bưng
Chị cán bộ ngả lưng
Trên làn nylon lạnh buốt
Mắt nhắm lại nhưng ngủ làm sao được
Đêm nay hai đêm rồi
Bóng bà mẹ vẫn ngồi
Im lìm bên xó bếp
Nhịn đói một ngày đêm
Chị cán bộ không hề thấy mệt
Chỉ thấy lòng da diết
Như đêm nào cha chết không người chôn
Như ngày nào nhịn đói ôm con
Sữa mẹ hết chỉ còn nước mắt
Nhìn bà mẹ mà lòng đau như cắt
Chiếc áo trăm từng phủ tấm thân khô
Mẹ ơi đời khổ cực buồn lo
Địa chủ bịt mồm không cho mẹ nói

Sáng mai mẹ già cặm cụi
Xách chiếc cào nhịn đói ra đi
Con đường ven chân đê
Cỏ xanh xanh màu nắng
Chị cán bộ theo sau lẳng lặng
Nhìn từng luống khoai bụi sắn
Trong lòng bao nỗi xót xa
Trên những đường cày mưa nắng cháy da
Nửa đời nuốt mồ hôi cực nhục
Chị cất cao tay đưa toàn sức cuốc
Bà mẹ nhìn đã thấy yêu thương
Bốn mắt nhìn nhau tha thiết bao nhiêu
Bà mẹ bảo: Cán bộ làm giỏi quá
Đời các chị có bao giờ vất vả
Có bao giờ biết đói rách là chi

Tiếng ấm êm sao như tiếng thầm thì
Chị cán bộ ngừng tay khẽ bảo
Mẹ ơi mẹ nhìn manh áo
Đây là lần áo ấm nhất đời con
Rồi ngậm ngùi kể hết nguồn cơn
Chị kể hết nửa đời cực khổ
Cha mẹ sinh là thân đi ở
Còng lưng trâu hầu chúa tối ngày
Hai mươi sáu năm trời tối mắt liền tay
Mở mắt thấy ngày là thấy khổ
Tưởng biết bao giờ thoát tay địa chủ
Đảng đã về soi đuốc trong đêm
Đảng đã về dắt dẫn vùng lên
Đời hửng nắng sau những ngày giá buốt
Xưa ước cả đời mấy sào ruộng tốt
Nay trâu tơ nhà mới nhận về
Ít lâu sau rời bỏ làng quê
Chị cốt cán trở thành cán bộ

Bà mẹ già lặng im như tưởng nhớ
Đôi mắt mờ lệ chảy ướt dần
Bà đưa tay sờ vạt áo tứ thân
Tấm áo cũ từ ngày mới cưới
Mảnh áo phai màu vá trên đụp dưới
Mấy mươi năm rồi mà như mới hôm qua
Rung rung mái tóc bạc già
Tiếng mẹ nghẹn ngào nức nở
Khổ của mẹ từ ngày ẵm ngửa
Đến bây giờ má hóm nhăn nheo
Nhắc lại quãng đời xưa đau xót bao nhiêu
Chồng mẹ xưa kia vì ai bị bắt
Con mười tám đôi mươi hiền như cục đất
Đi ở cày chúng đánh dập sườn non
Mất ruộng mất vườn mất cả chồng con
Mỗi lời kể là một giòng nước mắt
Tay cán bộ trong tay già xiết chặt
Lạy chúa, con ơi, mẹ đã hiểu rồi
Mẹ hiểu vì sao chẳng sống nên người
Mẹ hiểu vì sao mà mẹ khổ
Chỉ có đánh gục thằng địa chủ
Đã giết chồng con mẹ khi xưa
Con ơi chờ đến bao giờ
Dân nghèo mình nắm tay vùng dậy
Không ngủ được mẹ già hôm ấy
Bốn năm lần trở dậy trong đêm